Bladzijde 26, zin 1: “Geen erge ruzie misschien, maar de toon raakt steeds geïrriteerder en de stemming is verpest.”
Het was deze keer weer tijd voor een boek voor mijn #flowboekenchallenge :). Deze schrijver stond twee keer op mijn noglezenlijst, met Orakelnachten Winterboek. Vanwege de challenge koos ik voor Orakelnacht, maar Winterboek ga ik ook zeker nog eens lezen, want wat een heerlijke ontdekking deze schrijver!
Maar wat stond er eigenlijk in Flow Magazine over dit boek?
Mei 2013 | Martha Baalbergen | toen mede-eigenares van Libris Boekhandel Van der Meer in Noordwijk
“Paul Auster is zo’n schrijver die gevoelens en ideeën beschrijft die ik herken, maar die ik zelf niet onder woorden kan brengen. Hij laat zien dat je, als je er gevoelig voor bent, bepaalde dingen in het leven anders kunt ervaren dan anderen. De rol van het toeval, bijvoorbeeld. Ik ben niet spiritueel aangelegd of gelovig, maar ieder mens denkt weleens: is dit toeval of is er meer tussen hemel en aarde? Dit boek gaat ook over toeval, over realiteit en fictie en de voorspellende kracht van het geschreven woord. Het is een raamvertelling over de schrijver Sidney Orr die aan de dood ontsnapt en een nieuw leven begint. Over een mysterieus manuscript en een zoektocht. Een roman die bijna niet na te vertellen is, je moet ‘m gewoon zelf lezen.”
Ik ben het helemaal eens met Martha dat dit boek bijna niet na te vertellen is, er zitten zoveel verhalen en overpeinzingen in, heel fijn!
Waar gaat het over?
Hmm… dat is dus de hele uitdaging, vertellen waar dit boek over gaat, maar ik ga het proberen. De schrijver Sidney is herstellende van een heftig ziekbed, op zijn zwerftochten door New York komt hij een kleine kantoorboekhandel tegen waar hij een blauw notitieblok. Dit notitieblok inspireert hem dermate dat hij dezelfde dag nog, voor het eerst sinds zijn ziekbed, begint met het schrijven van een verhaal. Al naar gelang Sidney verder schrijft valt hem op dat er vreemde parallellen zijn tussen hem en zijn hoofdpersoon, bovendien ontdekt hij dat zijn mentor, zelf gevierd schrijver, in zo’n zelfde notitieboek schrijft. Als hij hem erop aanspreekt ontvouwt zich een wonderlijk gesprek:
‘Zoals jij erover praat, lijkt het wel of ze gevaarlijk zijn.’
‘Dat hangt af van wat je schrijft. Die notitieboeken zijn erg vriendelijk, maar ze kunnen ook wreed zijn en je moet oppassen dat je er niet in verdwaald.’
Klinkt onheilspellend toch? Ondanks de waarschuwing gaat Sidney de volgende dag toch op pad om de andere exemplaren uit de winkel ook aan te schaffen, maar dan blijkt de winkel leeg en de eigenaar verdwenen. Hij weet niet goed wat hij daarvan moet denken.
Bovendien maakt Sidney zich zorgen over zijn vrouw, Grace, hij vindt dat ze zich wat vreemd gedraagt en vindt het erg vervelend dat ze hem niet wil vertellen wat er aan de hand is. Hij haalt zich uiteraard van alles in zijn hoofd. Op een gegeven ogenblik vertelt ze hem over een droom, een droom die volgens hem verbazingwekkend veel gelijkenissen heeft met het verhaal dat hij in zijn blauwe notitieblok heeft opgeschreven.
En dan is er nog het filmscript dat hij schrijft, over reizen in de tijd. Weer een nieuw verhaal in het verhaal, maar vooral zijn overpeinzingen over de consequenties van tijdreizen zijn interessant. Hij concludeert uiteindelijk: “zodra iemand begon te reizen in de tijd, zou het begrip tijd zoals wij het kennen, ophouden te bestaan.” Een interessant idee dat zich wat mij betreft goed leent om nog eens nader te onderzoeken in een andere roman.
Maar je ziet, dit is een moeilijk samen te vatten boek. Ik zou natuurlijk gewoon kunnen schrijven: “schrijver raakt verstrikt in zijn eigen verhalen en heeft moeilijkheden met zijn vrouw”. Maar dat zou dit boek zo ontzettend te kort doen.
(Misschien zou ik ook nog moeten vertellen over de rol die John in het verhaal speelt… maar dat laat ik maar even voor wat het is).
Wat vind ik ervan?
Complex dus! Maar ik heb er wel echt van genoten, vooral van de eerste helft, zalig dat mysterieuze notitieblok en alles wat daarbij hoort. Ik vloog gewoon door de bladzijden. De tweede helft vond ik iets pittiger, dan wordt het allemaal concreter en laat hij zijn verhalen meer los omdat hij te maken krijgt met allerlei verantwoordelijkheden. Daarom ook vier hartjes en geen vijf, al heb ik erg zitten twijfelen en doe ik dat eigenlijk nog.
Auster schrijft heel mooi, fantasievol, levendig en met een prachtige, rijke woordenschat. Zonder dat er echt vreemde dingen gebeuren weet hij wel een mysterieuze sfeer neer te zetten, mysterieus is misschien niet eens het goede woord, betoverend is eigenlijk beter.
Zijn verhalen in het verhaal vond ik heel fijn, maar ik heb ook genoten van zijn bespiegelingen over tijdreizen en toeval. Daarnaast vond ik ook de opzet van het boek bijzonder. Auster maakt regelmatig gebruik van voetnoten, maar die beslaan niet zoals bij een ander een regel of drie, nee, hij schrijft hele zijsprongen die soms wel twee pagina’s in beslag nemen. Dat is even wennen, maar werkt op zich goed, al is dat heen en weer geblader wel wat gek. Benieuwd hoe ze dat in een e-reader oplossen.
Maar wat een heerlijk boek! Ik ga dat andere boek op mijn noglezenlijst ook zeker lezen en misschien nog wel meer, het voelt toch een beetje als een ontdekking. Toch maar vijf hartjes dan? Nee, want ik heb het idee dat hij nog beter kan.
Wat vind jij van raamvertellingen? Verhalen in een verhaal dus? Lastig? Of hoe meer hoe liever? (Het hoeft denk geen betoog dat ik van het tweede soort ben 😉 )
Challenge-updates:
Boek 43/53 #boekperweek
Boek 06/102 #flowboekenchallenge
Volgende review (as dinsdag): Torenhoog en mijlen breed | Tonke Dragt
Orakelnacht (Oracle night) | Paul Auster (Vertaling: Ton Heuvelmans) | De Arbeiderspers 2003 | ♥♥♥♥
5 Reacties
Heb je bewust voor de vertaling gekozen? En was die goed? Omdat je schrijft dat hij een rijke woordenschat heeft en dat het geen makkelijk boek is, is het misschien ook wel slimmer om voor de vertaling te kiezen.
Ik lees eigenlijk vrijwel alleen maar vertalingen, om de een of andere reden vind ik in het Engels lezen toch minder ontspannend.
Natuurlijk heeft de vertaler invloed, maar ik ga er altijd vanuit dat de vertaler zo goed mogelijk weergeeft wat er in de originele taal geschreven staat. Een schrijver die een rijk taalgebruik hanteert vraagt dan van de vertaler ook een rijk taalgebruik. Natuurlijk kan een goed boek in de vertaling verloren gaan, maar ik denk dat het maar heel zelden andersom voorkomt.
Lees jij wel altijd in de originele taal?
Niet altijd, want ik versta niet zoveel talen 😉 Ik probeer wel regelmatig Engels te lezen, ten eerste omdat ik liever het origineel lees en ten tweede om mijn Engels op peil te houden (althans, de passieve beheersing daarvan…) Soms kan ik me zo ergeren aan een slechte vertaling… vooral uit het Engels, omdat ik die taal zelf ook kan lezen. Maar als de vertaling goed is en het is een moeilijk boek, dan kan het zomaar zijn dat ik toch liever de vertaling pak.
[…] Paul Auster / Orakelnacht ♥♥♥♥ […]
[…] de tweede omdat Judith van Biebmiepje daar zo enthousiast over is. De derde omdat ik onlangs Orakelnacht van hem las en dat heel goed vond. Het vierde boek als comfortbook… Ik heb het al eens […]